Z dokumentów kościelnych wynika, iż w XVII wieku w Staromieściu istniała szkoła parafialna do której uczęszczało co roku kilkunastu uczniów ze wszystkich wsi należących do parafii, w tym z Trzebowniska. W myśl przywileju piotrkowskiego z 1496 roku, właściciel wsi mógł pozwolić jedynie 2 chłopcom na kształcenie się, a tym samym pozbawić właściciela folwarku pracy dwu pańszczyźnian. W szkole parafialnej młodzi uczyli się podstaw czytania i pisania po łacinie.

Od połowy XVIII wieku do lat siedemdziesiątych dziewiętnastego stulecia szkoła w Staromieściu nie funkcjonowała. Wśród mieszkańców Trzebowniska panował powszechny analfabetyzm. Warto przypomnieć, że pierwszy wójt wsi, wybrany w 1886 roku Piotr Dodolak, również podpisywał się krzyżykiem; gmina musiała więc zatrudnić etatowego pisarza.

Jak podaje dr Józef Świeboda w pracy „Trzebownisko i jego strażacy”, prawdopodobnie we wrześniu 1873 roku podjęła działalność 1 – klasowa szkoła w Trzebownisku, jako filia 4 - klasowej Szkoły Ludowej męskiej w Rzeszowie (późniejszej Szkoły Ludowej nr 1 im. A. Mickiewicza przy ul. Bernardyńskiej). W roku szkolnym 1877/1878 filia w Trzebownisku uzyskała status samodzielnej placówki. Aż do 1913 roku Szkoła Ludowa w Trzebownisku była jednoklasówką.

Zajęcia w pierwszych latach nauki odbywały się w drewnianym budynku z jedną izbą (mieścił się on na placu w sąsiedztwie wschodniej sadzawki; w latach pięćdziesiątych XX wieku sadzawkę zasypano i posadowiono obiekt mieszczący zlewnię; obecnie jest tu Ośrodek Zdrowia). Pierwszy budynek szkolny spłonął w tragicznym pożarze w 1888 roku, który strawił dwie trzecie wsi. Zajęcia przerwano na dwa lata. Gmina przystąpiła do odbudowy szkoły. Z cegły wyprodukowanej w prowizorycznej cegielni na pastwisku, postawiono nowy budynek, który stanął na miejscu poprzedniczki. Urządzono w nim jedną dużą salę lekcyjną oraz mieszkanie dla kierownika szkoły (kuchenka plus dwie małe izdebki).

Lekcje prowadzone przez jednego etatowego nauczyciela, później zaś (z początkiem XX wieku) wspomaganego przez 2 – 3 nadetatowe młode nauczycielki z prywatnego seminarium nauczycielskiego, obejmowały naukę religii, czytania, pisania, rachunków, wiadomości z historii, fizyki, geografii, rysunku, śpiewu, ręcznych robót kobiecych, gimnastyki (dla chłopców). Religii uczył ks. Józef Stafiej dojeżdżający ze Staromieścia.

Opracował: red. RYSZARD BEREŚ