27 lutego 1875 roku w chłopskiej rodzinie Jana i Agnieszki Tomaków w Trzebownisku urodził się pierworodny syn Wojciech. Od maleństwa otoczony głęboką wiarą religijną swych dziadów i ojców. Towarzyszył rodzicom w ich pielgrzymowaniu do miejsc boskiego kultu, m. in. w 1877 roku został zabrany na uroczystość koronacji cudownego obrazu Matki Bożej w Starej Wsi. Po latach wspominał: „Mój ojciec należał w owych czasach do wyjątkowych gospodarzy we wsi. Umiał czytać i pisać. On jeden jedyny we wsi prenumerował dwa ówczesne ludowe pisemka tygodniowe „Nowiny” i „Chatę”… W długie jesienne i zimowe wieczory było nieraz w naszej izbie ludno i gwarno. Schodziło się sporo gospodarzy, aby słuchać opowiadań mojego tatusia zaczerpniętych z książek i gazet”.

Także młody Wojciech, kiedy chodził już do rzeszowskiego gimnazjum, gromadził wokół siebie młodzież a także starszych sąsiadów. W niedzielę, po obiedzie, czytał w izbie gminnej, dopiero co wydaną, powieść Henryka Sienkiewicza „Ogniem i mieczem”. W 1985 roku zdał egzamin dojrzałości z wyróżnieniem. Po namowach ks. Józefa Stafieja, proboszcza ze Staromieścia i ks. Franciszka Miklaszewskiego, proboszcza z Łąki wstąpił do seminarium Duchownego w Przemyślu.

W trakcie 4 - letniej nauki kleryk Wojciech Tomaka wykazał wszechstronne zainteresowanie problematyką teologiczną, ale też historyczną oraz społeczno – gospodarczą. Świadczy o tym m.in. tematyka opracowywanych wykładów, np. historia chłopów, historia malarstwa polskiego. Był członkiem sekcji ogrodniczej. 8 czerwca 1899 roku otrzymał świecenia kapłańskie, zaś tydzień póĄniej odprawił Mszę świętą prymicyjną w starym jednonawowym kościele parafialnym w Staromieściu.

Po kilku miesiącach pracy wikariusza w Połomii a następnie w Łące, ks. Wojciech Tomaka wyjechał na studia teologiczne do Rzymu. Najpierw pobierał nauki na kierunku teologia dogmatyczna, następnie na wydziale prawa kanonicznego Uniwersytetu „Gregorianum”. 1 lipca 1903 zdał egzamin końcowy uwieńczony doktoratem.

Z początkiem października 1903 roku ks. dr Wojciech Tomaka został wezwany do Przemyśla, gdzie ks. bp J. S. Pelczar, ordynariusz przemyski, powierzył mu funkcję osobistego sekretarza. Będąc przez dwa lata kapelanem biskupa ordynariusza i prowadząc jego kancelarię, mógł rzetelnie przygotować się do dalszych obowiązków – prefekta w Seminarium Duchownym, profesora w Instytucie Teologicznym, a następnie dyrektora prywatnego Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego u pp. Bernardynek w Przemyślu.

W 1926 roku opuszcza tę szkołę, w związku z nominacją na oficjała Sądu Biskupiego (to dział sądowniczy Kurii diecezjalnej). Z tą chwilą rozpoczyna się kilkudziesięcioletnia służba Wojciecha Tomaki w bezpośrednim kierownictwie Diecezji Przemyskiej. Oficjalnym jej utytułowaniem stała się nominacja na biskupa sufragana, ogłoszona bulą papieża Piusa XI z dnia 25 listopada 1933 roku, zaś praktycznym – podjęcie z dniem 22 stycznia 1934 roku obowiązków wikariusza generalnego. W tym momencie stał się on współzarządcą Diecezji.

Jednym z ważniejszych wydarzeniem tego okresu był diecezjalny Kongres Eucharystyczny zorganizowany w dniach 5 – 7 czerwca 1936 roku. Wojna spowodowała straszliwe spustoszenia, nie tylko materialne ale i moralne. W związku z tym biskup Tomaka starał się podać praktyczne wskazówki ożywienia życia religijnego. Szczególnie wiele miejsca w pracy wikariusza zajmowały wizytacje kanoniczne, połączone m.in. z sakramentem bierzmowania; odbył ich ponad 350. W przeprowadzaniu wizytacji w dużej mierze pomagała mu jego osobowość. Cechowała go bowiem prostota, bezpośredniość w kontaktach z wiernymi i życzliwość dla duchowieństwa. Zawsze tryskał humorem i rozmownością.

W okresie piastowania urzędu wikariusza bp Wojciech Tomaka konsekrował kilkanaście kościołów, dokonał także poświęcenia wielu dzwonów i organów. Mimo nawału obowiązków jako współzarządcy Diecezji, nigdy nie zapominał o naszej wsi i jej mieszkańcach.

Wielokrotnie odwiedzał rodzinne strony, służąc swym braciom nie tylko słowem bożym, ale też praktyczną ludzką pomocą i materialnym wsparciem. Jeszcze przed wybuchem II wojny, zaangażował się w budowę kościoła w Trzebownisku; pośredniczył w przygotowaniu projektów budowlanych przez inż.. arch. Wawrzyńca Dayczaka ze Lwowa. W 1945 roku bp Wojciech Tomaka poświęcił kamień węgielny, a 9 listopada 1952 roku konsekrował kościół. Mimo podeszłego wieku, jeszcze na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych przyjeżdżał do Trzebowniska, aby udzielić młodym daru bierzmowania.

Niektórzy przyrównywali charakter Wojciecha Tomaki do osobowości Jana XXIII, za oddanie i bezgraniczną miłość do wszystkich ludzi, za bezpośredniość, pracowitość i skromność. Był kochany przez wiernych, zwłaszcza przez młodzież. Cieszył się wielkim autorytetem w Episkopacie Polski.

Zmarł w Przemyślu 6 lutego 1967 roku, w 92. roku życia, mając 68 lat kapłaństwa, w tym 34 posługi biskupiej. Spoczywa na cmentarzu w Przemyślu.

tekst: red. RYSZARD BEREŚ